- ryzyko luki pokoleniowej,
- ryzyko niepokoju społecznego w przypadku nieosiągnięcia przez partnerów społecznych porozumienia przy okazji weryfikacji zapisów zakładowego układu zbiorowego pracy czy wprowadzania nowych metod zarządzania zasobami ludzkimi,
- ryzyko wypadków przy pracy lub chorób zawodowych,
- ryzyko sporów z Pracownikami, grupami Pracowników lub związkami zawodowymi,
- ryzyko niedostępności Pracowników w wyniku epidemii,
- ryzyko utraty kompetencji,
- ryzyko wyrządzenia szkód osobowych Pracownikom oraz osobom trzecim.
Szczególną uwagę w kolejnych latach zamierzamy poświęcić ryzykom związanym z postępującymi zmianami klimatu.
Proces zarzadzania ryzykami w kluczowych spółkach Grupy ENEA prowadzony jest w sposób systematyczny i skoordynowany. Nadzorującą go jednostką jest Departament Zarządzania Ryzykiem w ENEA S.A. składający się z dwóch biur odpowiedzialnych odpowiednio za zarządzanie ryzykiem finansowym oraz zarządzanie ryzykiem biznesowym, ciągłością działania i ubezpieczeniami. Poszczególne spółki Grupy posiadają komórki odpowiedzialne za obszar zarządzania ryzykiem, które współpracują z Departamentem Zarządzania Ryzykiem ENEA S.A. Uzupełnieniem tego modelu jest funkcjonujący w Grupie system zarządzania ciągłością działania, który ma na celu identyfikację procesów krytycznych dla działalności spółek, ocenę ryzyk związanych z ciągłością działania i wdrożenie takich mechanizmów i procedur, które zapewnią ciągłość procesów w sytuacji ich przerwania.
Proces zarządzania ryzykami korporacyjnymi (w tym ryzykami niefinansowymi) regulują odpowiednie polityki, procedury oraz metodyki. Dokumentem nadrzędnym, regulującym cały obszar zarządzania ryzykiem, jest Polityka Zarządzania Ryzykiem Korporacyjnym w Grupie ENEA.
Efektywność procesu zarządzania ryzykiem korporacyjnym zapewniają:
- bieżąca identyfikacja ryzyk, w tym niefinansowych (m.in. związanych ze zmianami klimatu), na poziomie poszczególnych spółek Grupy;
- realizowane wytyczne polityk, procedur oraz metodyk zarządzania określonymi obszarami ryzyka;
- podzielenie procesu na trzy etapy: identyfikacja i ocena nowych ryzyk, monitorowanie istniejących ryzyk oraz raportowanie;
- operacyjne zarządzanie ryzykiem przez spółki w ramach przyznanych limitów, na zasadach zatwierdzanych przez Komitet Ryzyka Grupy ENEA, w którym zasiadają wybrani członkowie Zarządu ENEA S.A. oraz zarządów kluczowych spółek zależnych, a także dyrektorzy departamentów ENEA S.A. odpowiadających za zarządzanie ryzykiem, compliance oraz kwestie związane z audytami;
- system zarządzania ciągłością działania.
Cykliczna ocena ryzyk realizowana jest przez właścicieli ryzyk w uzgodnieniu z menadżerem ryzyka. Polega ona na aktualizowaniu oceny prawdopodobieństwa materializacji ryzyka oraz potencjalnych skutków w perspektywie finansowej‚ reputacyjnej oraz wpływu na zdrowie i bezpieczeństwo.
Szacowanie prawdopodobieństwa materializacji oraz możliwych skutków pozwala podzielić ryzyka na kluczowe, istotne i nieistotne. Rejestr ryzyk zidentyfikowanych dla danej spółki jest przyjmowany przez jej zarząd wraz z raportem menadżera ryzyka nie rzadziej niż raz na kwartał.
Dodatkowe informacje na temat modelu zarządzania ryzykiem w Grupie ENEA można znaleźć na str. 31-33 Sprawozdania Zarządu z działalności ENEA S.A. oraz Grupy Kapitałowej ENEA w 2020 r.
Zidentyfikowane ryzyka niefinansowe
W kluczowych spółkach Grupy ENEA zidentyfikowaliśmy ryzyka niefinansowe, które mogą mieć negatywny wpływ na obszar pracowniczy, społeczny, środowiskowy, praw człowieka lub przeciwdziałania korupcji.
- ryzyko wystąpienia niepokojów społecznych, dodatkowych żądań strony związkowej oraz pogorszenia relacji z partnerami społecznymi,
- ryzyko braku łączności pomiędzy Klientami wewnętrznymi i zewnętrznymi i/lub opóźnień w przekazywaniu niezbędnych dokumentów/informacji wskutek awarii poczty elektronicznej,
- ryzyko niewłaściwego zarządzania informacją w sytuacji kryzysowej (niedostosowanie treści komunikatu i kanałów komunikacji do interesariuszy, podanie nieprawdziwej informacji),
- ryzyko naruszenia giełdowych obowiązków informacyjnych,
- ryzyko wzrostu wartości roszczeń właścicieli nieruchomości w zakresie zobowiązań za służebność przesyłu/dzierżawę nieruchomości,
- ryzyko wzrostu wartości roszczeń samorządów lokalnych w zakresie opodatkowania gruntów pod liniami elektroenergetycznymi,
- ryzyko niewdrożenia lub nieterminowego wdrożenia Wytycznych do treści Programów Zgodności opracowywanych przez operatorów systemów dystrybucyjnych i operatora systemu magazynowania, opublikowanych przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki,
- ryzyko opóźnień lub niewydania istotnych dla Klientów decyzji dotyczących przyłączeń,
- ryzyko opóźnień w realizacji kluczowych inwestycji przyłączeniowych,
- ryzyko niezrealizowania projektu „System radiowej łączności specjalnej dla energetyki” zgodnie z harmonogramem.
- ryzyko naruszenia ochrony danych osobowych (np. w wyniku błędu ludzkiego, nieznajomości lub nieprzestrzegania przepisów prawa i regulacji wewnętrznych przez Pracowników lub współpracowników, awarii systemu informatycznego czy ataku hakerskiego),
- ryzyko naruszenia przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów.
- ryzyko niedostosowania technologii do wymogów przepisów o ochronie środowiska (konkluzje BAT, Dyrektywa IED),
- ryzyko niedyspozycyjności IOS, SCR i/lub elektrofiltrów spowodowanej awarią tych urządzeń, co może skutkować zwiększeniem emisji do powietrza,
- ryzyko ograniczenia lub konieczności zaprzestania działalności z powodu nieposiadania ważnych decyzji i pozwoleń z obszaru ochrony środowiska,
- ryzyko niedotrzymania warunków obowiązujących pozwoleń w zakresie:
- gospodarki wodno-ściekowej (w tym dotyczących przepływu nienaruszalnego i dopuszczalnej temperatury wód pochłodniczych),
- gospodarki odpadami, w tym szlamem z instalacji odsiarczania spalin,
- emisji do powietrza, w tym NOx, SO2 i pyłów,
- ryzyko wyrządzenia szkód w elementach środowiska naturalnego w związku z prowadzeniem prac eksploatacyjnych lub inwestycyjnych,
- ryzyko przekroczenia masy magazynowanych odpadów zapisanej w pozwoleniu środowiskowym (dotyczy odpadów innych niż uboczne produkty spalania),
- ryzyko braku zagospodarowania odpadów niebezpiecznych,
- ryzyko pożaru biomasy,
- ryzyko zapłonu pyłu węglowego spowodowanego wysoką temperaturą.
- ryzyko pojawienia się potencjalnej lub realnej sprzeczności pomiędzy interesem Grupy ENEA, a interesem osobistym Pracownika,
- ryzyko podejmowania przez Pracowników działań noszących znamiona nieuczciwej konkurencji,
- ryzyko podejmowania przez Pracowników działań korupcyjnych.
Ryzyka związane z klimatem
-
103-1
-
103-2
-
103-3
-
201-2
Ryzyka związane z klimatem są identyfikowane i analizowane w ramach procesu zarządzania ryzykami korporacyjnymi, co oznacza, że podlegają cyklicznej ocenie zgodnie z Polityką Zarządzania Ryzykiem Korporacyjnym w Grupie ENEA.
W ramach procesu raportowania niefinansowego za 2020 r., Grupa poszerzyła analizę ryzyk wynikających ze zmian klimatu, które mogą spowodować znaczące zmiany w działalności, przychodach lub kosztach poszczególnych obszarów biznesowych. Uwzględniono w niej perspektywę krótkoterminową (do końca 2022 r.), średnioterminową (do końca 2025 r.) oraz długoterminową (do końca 2035 r.).
Obszar biznesowy Grupy ENEA:
| Ryzyko wynikające ze zmian klimatu | Czynnik ryzyka | Działania mitygujące |
|---|---|---|
| Ryzyko przerwania ciągłości dostaw, utraty przychodów i poniesienia znaczących kosztów w następstwie wystąpienia szkód katastroficznych w elementach infrastruktury liniowej i punktowej sieci dystrybucyjnej
Perspektywa: długoterminowa. |
Zwiększona częstotliwość występowania ekstremalnych zjawisk pogodowych (burze z porywistym wiatrem, wiatry huraganowe, oblodzenia) | Stosowanie najnowszych technologii podczas modernizacji linii elektroenergetycznej, kablowanie linii elektroenergetycznej, monitorowanie stanu sieci elektroenergetycznej oraz niezwłoczne wykonywanie zabiegów eksploatacyjnych. |
|
Ryzyko wynikające ze zmian klimatu
|
Czynnik ryzyka
|
Działania mitygujące
|
|---|---|---|
| Ryzyko spadku lub utraty rentowności wytwarzania energii elektrycznej w następstwie utrwalenia się silnego trendu wzrostowego na rynku EUA, przy jednoczesnych nieproporcjonalnych wzrostach cen energii elektrycznej
Perspektywa: krótko-, średnio- i długoterminowa |
Wysoka cena uprawnień do emisji CO2 mogąca skutkować niską lub ujemną wartością tzw. marży pierwszego pokrycia (CDS, clean dark spread) | Zwiększenie udziału współspalania biomasy.
Zamiana paliwa węglowego na paliwa niskoemisyjne. |
| Ryzyko przerwania ciągłości działania, utraty przychodów i poniesienia znaczących kosztów w następstwie ekstremalnych zjawisk pogodowych
Perspektywa: krótko-, średnio- i długoterminowa |
Zwiększona częstotliwość występowania ekstremalnych zjawisk pogodowych (susze, powodzie wpływające na poziom wody w Wiśle, intensywne opady śniegu, mrozy, oblodzenia, huragany) | System monitorowania poziomu wody w rzece Wiśle.
Coroczna ocena stanu technicznego obiektów elektrowni. Stały nadzór personelu ruchowego nad pracą elektrowni. System zabezpieczeń przeciwpowodziowych na wypadek wzrostu poziomu wody w Wiśle (szandory). Bieżący nadzór nad urządzeniami oraz optymalna gospodarka remontowa. |
| Ryzyko katastrof budowlanych w elektrowniach wodnych (uszkodzenia urządzeń hydrotechnicznych w wyniku erozji i naporu wody)
Perspektywa: średnio- i długoterminowa |
Częściowe lub całkowite uszkodzenia urządzeń hydrotechnicznych pod wpływem czynników takich jak deszcze nawalne, potęgujące niekorzystny wpływ wody na obiekty hydrotechniczne | Ciągła realizacja i przygotowywanie nowych zadań remontowych i inwestycyjnych w odniesieniu do urządzeń hydrotechnicznych. |
| Ryzyko katastrof budowlanych na farmach wiatrowych (uszkodzenia obiektów wytwórczych w wyniki silnego wiatru)
Perspektywa: średnio- i długoterminowa |
Ekstremalne warunki pogodowe takie jak silny wiatr, huragan, trąba powietrzna | Brak możliwości podjęcia działań powstrzymujących wobec siły sprawczej zdarzeń o charakterze naturalnym (żywiołowym). |
| Ryzyko utraty przychodów lub poniesienia kosztów związane z niepewnością otoczenia legislacyjnego
Perspektywa: średnio- i długoterminowa |
Zmiany w unijnych lub krajowych przepisach, skutkujące np. nieuznawaniem biomasy za zeroemisyjne źródło energii | Monitorowanie i uczestnictwo w pracach legislacyjnych. |
| Ryzyko spadku przychodów z tytułu sprzedaży energii cieplnej
Perspektywa: krótko-, średnio- i długoterminowa |
Trendy wzrostowe temperatury w sezonie grzewczym powodujące spadek zapotrzebowania na energię cieplną | Dywersyfikacja źródeł przychodów dzięki rozwojowi kogeneracji. |
| Ryzyko podwyższenia opłat z tytułu korzystania ze środowiska
Perspektywa: krótkoterminowa |
Brak wymaganych przepisami prawa decyzji środowiskowych lub niespełnianie określonych w nich warunków | Bieżące monitorowanie przepisów.
Bieżące monitorowanie ważności decyzji umożliwiające odpowiednio wczesne przygotowanie wniosków w sprawie zmian. Bieżący nadzór nad sposobem wdrażania i dotrzymywania warunków określonych w posiadanych decyzjach. |
| Ryzyko wstrzymania produkcji energii elektrycznej/ciepła w wyniku niedostosowania technologii do wymogów przepisów ochrony środowiska
Perspektywa: krótkoterminowa |
Konieczność dostosowania jednostek wytwórczych do wymogów Dyrektywy IED oraz przyszłych konkluzji BAT, do wymogów Prawa wodnego itd. | Regularne modernizacje i inwestycje w:
Modernizacja infrastruktury przesyłowej i węzłów ciepłowniczych, poszerzanie zakresu stosowania systemów telemetrycznych. Stosowanie w wytwarzaniu energii elektrycznej i ciepła odpowiednich systemów chłodzenia. Dbanie o właściwy stan techniczny urządzeń, w których stosowane są gazy fluorowane. |
| Ryzyko przerwania lub ograniczenia ciągłości działania i utraty przychodów w wyniku niedotrzymania ciągłości dostaw paliw
Perspektywa: krótko-, średnio- i długoterminowa |
Brak lub ograniczona dostępność biomasy w wyniku katastrof naturalnych takich jak huragany, powodzie, susze czy wymrożenia
Brak lub ograniczona dostępność węgla z uwagi na katastrofy naturalne w sektorze wydobywczym i w procesie dostaw |
Optymalizowanie dostaw paliw.
Dywersyfikacja portfela paliw. Interwencyjne zakupy paliw. Przenoszenie części lub całości procesu przewozu paliwa na dostawcę. Monitoring wykonania wraz z analizą odchyleń oraz aktualizacja planów realizacji umów na dostawy paliw produkcyjnych oraz usług logistycznych. |
| Ryzyko wzrostu kosztów zakupu substratów pochodzenia roślinnego niezbędnych do produkcji biogazu
Perspektywa: średnioterminowa |
Susza hydrologiczna mogąca wpływać na dostępność i ceny kiszonki z kukurydzy, będącej głównym substratem wsadowym w produkcji biogazu | Stosowanie szerokiej akcji zakupowej w odniesieniu do substratów i przygotowywanie jej odpowiednio wcześniej. |
| Ryzyko wzrostu kosztów pozyskania kapitału i/lub ubezpieczenia majątku
Perspektywa: krótko-, średnio- i długoterminowa
|
Globalny kryzys klimatyczny sprawiający, że działalność oparta na paliwach kopalnych ma coraz trudniejszy dostęp do źródeł finansowania, a firmy ubezpieczeniowe traktują sektor wytwórczy energii z węgla jako branżę obarczoną wyższym ryzykiem | Wykorzystanie strategii transformacji Grupy w konsultacjach z rynkiem reasekuracyjnym.
Poszukiwanie nowych metod zabezpieczania majątku. |
| Ryzyko ograniczenia lub konieczności zaprzestania działalności elektrowni z powodu trudności w otrzymaniu lub utrzymaniu decyzji i pozwoleń z obszaru ochrony środowiska.
Perspektywa: krótko-, średnio- i długoterminowa |
Działalność organizacji ekologicznych prowadzących agresywne kampanie przeciwko elektrowniom poprzez:
|
Współpraca z wiodącymi kancelariami prawnymi.
Współpraca z organizacjami ekologicznymi. |
| Ryzyko wynikające ze zmian klimatu | Czynnik ryzyka | Działania mitygujące |
|---|---|---|
| Ryzyko powstania niezaplanowanych kosztów w następstwie przyjęcia błędnych założeń dla długoterminowych projekcji finansowych
Perspektywa: średnio- i długoterminowa |
Postępujące zmiany klimatu wpływające na politykę klimatyczną poszczególnych państw i organizacji, a tym samym mogące kształtować zasady funkcjonowania systemu uprawnień do emisji CO2 i cenę tych uprawnień | Cykliczna aktualizacja ścieżek cenowych. |
| Ryzyko poniesienia dodatkowych kosztów lub powstania strat w następstwie zmienności cen towarów na rynku terminowym
Perspektywa: krótko-, średnio- i długoterminowa |
Możliwość odchyleń cen energii elektrycznej i gazu na Towarowej Giełdzie Energii w stosunku do cen zakontraktowanych we wcześniejszych miesiącach, w związku z innymi niż zakładane temperaturami w sezonie letnim i zimowym | Utrzymywanie i rozwój wewnątrz Grupy ENEA kompetencji w zakresie zarządzania tym ryzykiem.
Wewnętrzne procedury optymalizujące ryzyko. Monitorowanie i analiza czynników wpływających na ceny na TGE. Dostosowywanie składanych zleceń, zarówno w zakresie ceny, jak i wolumenów, do aktualnej sytuacji na rynku. |
| Ryzyko wynikające ze zmian klimatu | Czynnik ryzyka | Działania mitygujące |
|---|---|---|
| Ryzyka związane z koniecznością zmian w funkcjonowaniu spółki, z którymi wiązałyby się dodatkowe nakłady inwestycyjne
Perspektywa: średnio- i długoterminowa |
Zmiany klimatu wpływające na coraz bardziej restrykcyjną politykę klimatyczną UE, co bezpośrednio i pośrednio przekłada się na podwyższanie wielu standardów środowiskowych, które spełniać muszą zakłady górnicze | Bieżący nadzór nad spełnianiem standardów środowiskowych.
Stały monitoring zmian w polityce klimatycznej UE i wynikających z niej zmian w przepisach krajowych. Aktywny udział w konsultacjach w sprawie nowych regulacji. Stałe poszukiwanie rozwiązań technicznych i organizacyjnych minimalizujących wpływ spółki na klimat, np. poprzez zwiększanie poziomu efektywności energetycznej. |
| Ryzyko braku możliwości zrealizowania umów sprzedaży węgla ze względu na spadek zapotrzebowania na węgiel energetyczny w Polsce i na świecie
Perspektywa: średnio- i długoterminowa |
Prawdopodobny stopniowy spadek zapotrzebowania na dotychczas oferowane produkty, wynikający ze zmian w miksie energetycznym kraju, w tym Grupy ENEA i spadku zapotrzebowania na energię elektryczną produkowaną z węgla (m.in. wskutek działań na rzecz efektywności energetycznej, wyeliminowania z portfela kontrahentów odbiorców indywidualnych, upowszechniania się przechodzenia na własne źródła energii i ciepła, wzrostu przeciętnych temperatur otoczenia zimą) | Wdrażanie nowej strategii biznesowej, w tym dywersyfikacja przychodów w kierunku wydobycia węgla koksującego będącego surowcem strategicznym w UE. |
| Ryzyko wzrostu kosztów funkcjonowania poprzez konieczność wypłat większych odszkodowań z tytułu strat w użytkach zielonych i gruntach rolnych związanych z niwelowaniem środowiskowych szkód górniczych
Perspektywa: krótko-, średnio- i długoterminowa |
Prowadzona działalność wydobywcza związana jest ze szkodami górniczymi i może prowadzić do powstawania niecek osiadań, zakłócać lokalne stosunki wodne – powodować lokalne podtopienia | Skuteczna polityka zarządzania szkodami górniczymi.
Stały dialog z lokalną społecznością. Stały monitoring ruchów górotworu przez zastosowanie nowoczesnych metod pomiaru. Monitoring aspektów środowiskowych poprzez Zintegrowany System Zarządzania Jakością, Środowiskiem i Bezpieczeństwem. Bieżąca rekultywacja terenów objętych niekorzystnym oddziaływaniem działalności wydobywczej. |
| Ryzyko wzrostu kosztów pozyskania kapitału i/lub ubezpieczenia majątku
Perspektywa: krótko-, średnio- i długoterminowa |
Globalny kryzys klimatyczny sprawia, że działalność oparta na paliwach kopalnych ma coraz trudniejszy dostęp do źródeł finansowania, a firmy ubezpieczeniowe traktują sektor górniczy jako branżę wysokiego ryzyka | Wykorzystanie strategii transformacji Grupy w konsultacjach z rynkiem reasekuracyjnym.
Poszukiwanie nowych metod zabezpieczania majątku. |
| Ryzyko utrudnień w zakresie wszelkich procedur administracyjnych z udziałem pozarządowych organizacji ekologicznych
Perspektywa: średnio- i długoterminowa |
Działalność organizacji prośrodowiskowych może wpłynąć na społeczną legitymizację działalności spółki, w tym ewentualne protesty związane z działalnością inwestycyjną i rozwojową | Realizacja działań projektowych w partnerstwie z organizacjami środowiskowymi.
Bieżące komunikowanie działań zwiększających bezpieczeństwo otoczenia przyrodniczego. Wzrost efektywności środowiskowej spółki i dalsze inwestycje w tym zakresie (zwiększenie efektywności energetycznej, stacja uzdatniania wody, budowa farmy fotowoltaicznej). Poszanowanie dla państwowych form ochrony przyrody (np. brak wydobycia i planów wydobycia w przyszłości pod Poleskim Parkiem Narodowym) |
| Ryzyko utraty reputacji w związku z prowadzeniem działalności w branży paliw kopalnych
Perspektywa: średnio- i długoterminowa |
Branża górnicza z powodu kryzysu klimatycznego, polityki UE oraz działalności organizacji środowiskowych może być postrzegana jako winna zmian klimatycznych | Uczestnictwo w inicjatywach biznesowych, zaangażowanie w lokalną działalność prospołeczną i prorozwojową, intensywne działania komunikacyjne, stawiające przede wszystkim na pokazanie roli spółki na Lubelszczyźnie, jej efektywności środowiskowej oraz otwartości na zmiany. |
| Ryzyko spadku przychodów ze sprzedaży węgla energetycznego
Perspektywa: średnio- i długoterminowa |
Wzrost średnich temperatur otoczenia, w szczególności w okresie grzewczym
Wzrost temperatur otoczenia w sezonie grzewczym może oznaczać spadek zapotrzebowania na energię cieplną pochodzącą z węgla na rzecz m.in. energii wiatrowej |
Ograniczenie wpływu działalności spółki na ocieplanie się klimatu.
Uwzględnienie prognoz modeli klimatycznych w ustalaniu zakresów kontraktów z odbiorcami. |
Do 28 maja 2021 r., czyli dnia publikacji niniejszego Raportu ESG, nie dokonaliśmy analizy szans związanych ze zmianami klimatu, a także ryzyk i szans klimatycznych w całym łańcuchu dostaw.